Vernieuwd Gents Volkstoneel niet in zak en as
De Gentse Feesten staan voor een keur aan talloze voorstellingen van allerlei allooi. Zo palmt het Vernieuwd Gents Volkstoneel al jaren traditiegetrouw de kleine, maar bijzonder fijne Minard in. Zo ook de afgelopen editie. Het gezelschap serveerde met 'Zakman' een a-typische maar vooral bitterzoete komedie. De ganse reeks was uitverkocht, maar u krijgt een herkans in het najaar.
Meestal weet je wat je op je bord krijgt bij de compagnie van Bob De Moor. Denk in een recent verleden aan 'Goed zot!' en 'Het huisbezoek', stukken die de lach generen en de feestvierders een bijzonder fijne avond willen bezorgen. Niets mis mee, moet absoluut kunnen.
Vaste tekstleverancier Jo Van Damme schreef 'Zakman' omdat hij zeer verbolgen en verbouwereerd was toen hij vernam dat de bekendste Gentse zwerver/dakloze ten prooi viel aan agressie en boudweg werd aangevallen. Er ontstond nogal wat deining en ophef toen bekend raakte dat 'dit gegeven' een voorstelling werd. Zakman staat er om bekend alle aandacht te schuwen en een stuk maken over een man met mogelijks 'psychische' problemen is 'not done'.
Toch weet 'Zakman' perfect te balanceren tussen humor en ernst, tussen luim en gelaagdheid, tussen dolle schaterlach en plaatsvervangende schaamte, tussen hardop giechelen en ongemakkelijk op je zitje schuren. Het scènebeeld onderstreept van bij aanvang die dubbele kijk. Een bushokje, vol gestouwd met zakken en rommel van waarachter twee benen priemen, wordt langs beide kanten geflankeerd door een rij zangers in mooi pak. Een onthutsend en wrang plaatje tegenover rechtlijnige schoonheid. Twee werelden haaks op elkaar.
Het woord 'contrast' duikt wel meer op tijdens de voorstelling. Regisseur Frank Van Laecke, u weet wel van onder meer '40-'45 en zoveel meer, weet als geen ander dat gegeven te hanteren. Je hebt net tranen met tuiten gelachen wanneer 'mijnheer de burgemeester en zijn schepen' een bezoekje brengt of net daarna raak je ontroerd en vertederd door een gesprek tussen studente Lena, die in opdracht van school een interview moet afnemen, en Zakman boven op het bushok. Deed heel even wegdromen en denken aan Jozef van den Berg. Of na een ander lachsalvo daagt plots een eenzame weduwe op die het overlijden van haar man met Zakman deelt. De stiltes die hier vallen snijden door merg en been. Leggen het publiek lam.
Zakman is dus niet alleen lachen geblazen maar gaat onder meer ook over hoe wij naar mensen kijken. Hoe wij oordelen. Hoe wij veroordelen. Over een falend beleid dat maar geen raad weet met armoede. Hoe armoede niet uit het stadsbeeld weg te branden valt. Geeft grote eenzaamheid een wezen. Laat zien hoe mensen pogen munt te slaan uit deze 'bezienswaardigheid'. Maar ook hoe mensen vanuit ongebreideld idealisme pogen bij te springen.
Ook het einde van Zakman komt hard binnen. Het heeft iets bijbels en sacraals. Iets hard maar ook hoopvol. De verrijzenis van Zakman...? Meer zeggen we niet...Ga gewoon kijken...
Deze productie verenigt op stijlvolle wijze volkstheater met ongewone thema's. Verenigt lach met verdriet. Net als bij 'Sinatra', die andere fantastische productie enkele jaren geleden. En dat er ferm wordt geacteerd, is mooi meegenomen. Heidi De Grauwe, Katelijne Verbeke en Bob De Moor schitteren in al hun dubbelrollen en mogen uit diverse vaatjes tappen. En Zakman Jurgen Delnaet, die bewust het publiek niet aankijkt, is de andere grote troef. Zit diep verscholen onder zijn pet. Alsof schaamte hem omgordt. Wedden dat hij voor dit personage langs is gegaan bij 'Berckmans', die andere vreemde zonderling die net als Zakman over heel wat talent beschikt(e). Zo blijkt...